Κατοχύρωση εμπορικού σήματος

Η κατοχύρωση του ονόματος ή αλλιώς του εμπορικού σήματος μιας επιχείρησης αποτελεί επιτακτική ανάγκη στην σύγχρονη εποχή που χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό καθώς η νομική διασφάλιση του brand name μιας επιχείρησης αποτρέπει τους κακόβουλους-και όχι μόνο- ανταγωνιστές της να οικοιοποιηθούν την ονομασία και το σήμα της.

Η κατοχύρωση του εμπορικού σήματος αποτελεί περιουσιακό στοιχείο της επιχείρησης, καθώς διασφαλίζει την επωνυμία της και την αναγνωρισιμότητα των προϊόντων της, όπως επίσης, αποτρέπει ανταγωνίστριες εταιρείες να δημιουργήσουν απομιμήσεις των προϊόντων της.

Σύμφωνα με το Ν. 4679/2020 σήμα μπορεί να αποτελέσει κάθε σημείο επιδεκτικό γραφικής παράστασης ικανό να διακρίνει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μιας επιχείρησης από εκείνα άλλων επιχειρήσεων. Ενώ μπορεί να αποτελείται από οποιαδήποτε σημεία, όπως ενδεικτικά, λέξεις, σχέδια, γράμματα, αριθμούς, χρώματα, το σχήμα ή τη συσκευασία προϊόντος και ήχους.

Το άρθρο 4 του νόμου αναφέρει τους λόγους για τους οποίους ένα σήμα μπορεί να κηρυχθεί άκυρο. Ενδεικτικά, μπορούν να κηρυχθούν άκυρα, σήματα που στερούνται διακριτικού χαρακτήρα, που συνίστανται αποκλειστικά σε σημεία, τα οποία έχουν καταστεί συνήθη στην καθημερινή γλώσσα, που αντίκεινται στη δημόσια τάξη ή στα χρηστά ήθη, που θα μπορούσαν να παραπλανήσουν το κοινό, ιδίως ως προς τη φύση, την ποιότητα ή τη γεωγραφική προέλευση του προϊόντος ή της υπηρεσίας, που κατατίθενται αντίθετα στην καλή πίστη ή έχουν μεγάλη συμβολική σημασία, ιδίως θρησκευτικά σύμβολα, παραστάσεις και λέξεις.

Η ισχυρή εμπορική αξία του σήματος είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τρεις λειτουργίες. Η σημαντικότερη λειτουργία του είναι η λεγόμενη λειτουργία προέλευσης, ήτοι η διάκριση του από τα ανταγωνιστικά προϊόντα της αγοράς και η αναγνωρισιμότητα τους από τους καταναλωτές. Επίσης, το εμπορικό σήμα επιτελεί διαφημιστική λειτουργία, καθώς εφιστά την προσοχή του καταναλωτή προς τα προϊόντα της επιχείρησης συμβάλλωντας έτσι στην απόκτηση της εμπορικής φήμης. Η τελευταία λειτουργία του εμπορικού σήματος είναι η εγγυητική, ήτοι προσφέρει εγγύηση προς το καταναλωτικό κοινό πως τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες της επιχείρησης ξεχωρίζουν από αυτά των ανταγωνίστριων επιχειρήσεων συμβάλλωντας κατά αυτόν τον τρόπο στην αποτροπή της σύγχησης του καταναλωτή.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗΣ

Το εμπορικό σήμα αποτελεί προϊόν πνευματικής ιδιοκτησίας και περιουσιακό στοιχείο του δικαιούχου. Η κατοχύρωση ενός εμπορικού σήματος παρέχει στον δικαιούχο το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης του με κάθε τρόπο, στα προϊόντα ή/και τις υπηρεσίες του, στις συσκευασίες και σε κάθε έντυπο υλικό. Έτσι συμβάλλει στην αναγνώριση της προέλευσης του προϊόντος ή της υπηρεσίας από τον καταναλωτή. Η κατοχύρωση διαρκεί για δέκα (10) χρόνια και μπορεί να ανανεώνεται ανά δεκαετία και για απεριόριστες δεκαετίες.

ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ

Η κατοχύρωση ενός εμπορικού σήματος σε εθνικό επίπεδο προσφέρει ένα minimum ασφαλείας στον δικαιούχο, ενδείκνειται για επιχειρήσεις που διακινούν τα προϊόντα ή προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στα όρια της ελληνικής επικράτειας και αποτελεί την οικονομικότερη επιλογή.

Η έγχαρτη Δήλωση Κατάθεσης Εθνικών, εκ Μετατροπής Κοινοτικών &  εκ Μετατροπής Διεθνών Σημάτων, είτε πρόκειται για απλά, είτε για συλλογικά σήματα, υποβάλλεται κατά περίπτωση σύμφωνα με τα άρθρα 20, 21, 22, 23, 64, 65, 82 και 84 του Ν. 4679/2020 «Εμπορικά σήματα-Ενσωμάτωση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/2436 για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών περί σημάτων και της οδηγίας 2004/48/ΕΚ σχετικά με την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 71/Α/20-3-2020), στο Υπουργείο Ανάπτυξης  & Επενδύσεων (Γεν. Γραμματεία Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή –   Δ/νση Σημάτων)

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ

Το σύστημα σημάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπει μία και μόνη διαδικασία καταχώρισης, η οποία παρέχει στον δικαιούχο του σήματος αποκλειστικό δικαίωμα και στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, συμπεριλαμβανομένων των οντοτήτων δημοσίου δικαίου, δύναται να είναι δικαιούχος σήματος της ΕΕ. Η αίτησή σας για την καταχώριση σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να περιλαμβάνει μια αναπαράσταση του σήματος που επιθυμείτε να καταχωρίσετε και έναν κατάλογο των προϊόντων ή/και των υπηρεσιών που θα καλύπτονται από το σήμα.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ

Το Πρωτόκολλο της Μαδρίτης, που αφορά την Διεθνή καταχώρηση σημάτων, τέθηκε σε εφαρμογή στην Ελλάδα στις 10/8/2000 (σχετικά νομοθετικά κείμενα , Νόμος 2783/2000, ΦΕΚ Α: 1/7-1-2000 και Nόμος 4679/2020, άρθρ. 71-82 ( ΦΕΚ 71/Α’/20-03-2020).

Προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης διεθνούς σήματος είναι ο αιτών:

1.Να είναι Έλληνας υπήκοος ή να κατοικεί στην Ελλάδα, ή να είναι Εταιρεία με πραγματική και μόνιμη βιομηχανική ή εμπορική εγκατάσταση στην Ελλάδα &
2.Να έχει καταθέσει ή καταχωρίσει το ίδιο σήμα ως εθνικό

Σε περίπτωση που η αίτηση για διεθνές σήμα γίνει μέσα σε διάστημα 6 μηνών από την ημερομηνία της κατάθεσης του εθνικού σήματος, ο καταθέτης έχει δικαίωμα να ζητήσει προτεραιότητα.

Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι η γενική περιγραφή του θέματος, προκειμένου να καταστήσει την αρχική πληροφορία χρήσιμη ως σημείο προσοχής και όχι να αντικαταστήσει τη νομική συμβουλή που παρέχεται από δικηγόρο, καθώς οι ιδιαιτερότητες της κάθε υπόθεσης ενδέχεται να διαφοροποιούν πλήρως τον τρόπο ενέργειας.

Γιώργος Μπαρμπουνάκης
LLB (Hons), LLM
Δικηγόρος